Factcheck: ‘Kinderen gaan steeds jonger aan de drugs’
‘We moeten nu gewoon kinderen naar een kliniek brengen’, zegt Tiny Tol van de organisatie Moedige Moeders aan de telefoon in het radioprogramma Dit is de Dag. Volgens de in Volendam gevestigde organisatie, die ernaar streeft ‘het drugs-/drankprobleem in beeld te brengen en aan te pakken’, gaan ‘kinderen steeds jonger aan de drugs’. Is dat waar?
Om deze bewering te checken, kijken we naar het percentage jongeren dat ooit drugs heeft gebruikt. Hier doen het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Trimbos-instituut al jaren onderzoek naar. Uit het laatste zogeheten Peilstationonderzoek uit 2015, concludeert dat tussen 2011 en 2015 het gebruik van cannabis gedaald is onder 12- tot 16-jarigen.
Verouderd
Het Peilstationonderzoek stelt vast dat ‘scholieren sinds 2003 op steeds latere leeftijd beginnen met (…) cannabisgebruik.’ Verder is de consumptie van harddrugs als xtc, cocaïne en amfetamine sinds 2007 ‘vrij stabiel’ gebleven. Gemiddeld drie procent van de middelbare scholieren heeft daar ervaring mee, schrijft het Trimbos-instituut in het rapport.
Dit onderzoek wordt iedere vier jaar gerapporteerd; in 2019 zal dus pas de volgende editie het licht zien. Maar in drie jaar kan echter een hoop veranderen. De claim van Tol is alleen te checken aan de hand van verouderde informatie.
Noodklok
In de zomer van 2017 luidde een afdeling van de GGD in Oost-Brabant de noodklok over drugsgebruik onder jongeren in de regio. ‘In zijn algemeenheid blijkt dat het voor jongeren niet moeilijk is om aan drugs te komen’, zei locatiedirecteur Lida Spuijbroek tegen het Algemeen Dagblad. ‘Een pilletje kost 3 euro, dus dat is ook voor hen goed te doen.’
Oude cijfers
Echter wordt dit artikel in het AD eveneens onderbouwd met cijfers uit 2015. En dat kinderen gemakkelijk toegang kunnen krijgen tot drugsgebruik, wil nog niet zeggen dat de consumptie ervan gemiddeld op steeds jongere leeftijd gebeurt. Een brief uit naam van de burgemeester van Haaksbergen (Overijssel) die in 2016 aan de ouders van 70 drugsgebruikende jongeren werd overhandigd, bewijst evenmin dat Tol het qua statistiek bij het juiste eind heeft.
Op Europees niveau komen de meeste recente voor drugsgebruik onder Nederlandse jongeren eveneens uit 2015. De conclusie van de enquête ‘European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs’, die al bijna 20 jaar Europabreed wordt gehouden? ‘De ESPAD-studies wijzen op een dalende trend in levenslang cannabisgebruik onder kinderen van schoolgaande leeftijd over de periode 1999-2015.’
Conclusie
‘Kinderen gaan steeds jonger aan de drugs’, was de boodschap van Tiny Tol van de organisatie Moedige Moeders. Zowel een Nederlands onderzoek over de periode 2011-2015 als een Europese studie over 1999-2015 draagt daar geen enkel bewijs voor aan. Recentere cijfers zijn er niet; die volgen komend jaar pas. We beoordelen de claim als ongefundeerd.