Factcheck: ‘Tv-kijktijd daalt in Nederland sneller dan in omringende landen’

De jaarcijfers van mediabedrijf RTL Nederland vielen vorige week lager uit dan verwacht. De redenen? De kwakkelende Nederlandse advertentiemarkt, de dure streamingdienst Videoland en het dalende aantal minuten dat we dagelijks voor de televisie spenderen, aldus RTL-topman Sven Sauvé tegen NRC Handelsblad. 

In de krant zegt Sauvé: ‘De totale lineaire kijktijd daalt in Nederland harder dan in de ons omringende landen.’ Dat checken we.Met ‘lineair’ bedoelt de topman het bekijken van een tv-uitzending op het moment dat die wordt uitgezonden. Een programma opnemen en later terugkijken of dit doen via bijvoorbeeld NPO Gemist, heet dus non-lineair.

Gelijk

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) onderzoekt regelmatig hoeveel Nederlanders televisie kijken. In 2015 bedroeg die tijd 2 uur en 47 minuten per dag, ofwel 167 minuten. Twee jaar eerder was het aantal kijkminuten hetzelfde.

Steekproef

Ook de Stichting Kijkonderzoek (SKO) bestudeert het kijkgedrag van Nederlanders. Zij rapporteert deze ieder jaar en heeft dus een completer beeld. Weliswaar is de steekproef van SKO vrij klein – enkele duizenden mensen – maar omdat ze kijkdata registreert en niet op zelfrapportage afgaat (zoals het SCP), achten we de methode van SKO betrouwbaarder.

SKO komt uit op de volgende data voor lineair tv-kijken (vanaf 6 jaar) sinds 2000:

Toename

Deze cijfers zijn opmerkelijk. Van een gestage daling over de jaren is geen sprake: tussen 2000 en 2006 nam de kijktijd alleen maar toe, gevolgd door een korte dip die in 2010 weer omhoog vloog. Pas de laatste paar jaar is een daling zichtbaar: van 200 minuten in 2014 naar 178 minuten in 2017. Daarmee kijken we slechts één minuut minder televisie dan in 2002.

Buurlanden

Laten we daarom kijken naar de daling in het aantal tv-kijkminuten sinds 2014. Hoe staan die ervoor in buurlanden België, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Denemarken?

*In het Verenigd Koninkrijk en België zijn voor 2017 nog geen kijkgegevens beschikbaar.

Wat kunnen we uit de tv-data van deze vijf omringende landen opmaken? Ten eerste dat het aantal gekeken minuten in Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk verwaarloosbaar verschilt op jaarbasis. Ten tweede dat in België het aantal minuten juist is toegenomen. En ten derde dat de kijktijd in Denemarken gemiddeld één minuut harder is gedaald dan in Nederland (23 versus 22 minuten).

Conclusie

Het verschil zit hem in de dalingen per jaar. In de periode 2014-2017 daalt het aantal kijkminuten in Denemarken met 1-14-8. In Nederland is dat 10-7-5. Constanter dan Denemarken, maar in het Scandinavische land zet de daling iets harder door dan hier. We beoordelen de claim van RTL-topman Sven Sauvé als onwaar.