Worden er nu stiekem veel meer 5G-masten geplaatst?
De introductie van 5G-technologie zorgt al een tijdje voor commotie en de nodige complottheorieën worden op verschillende socialmedia-kanalen gedeeld. Zo wordt er op Twitter beweerd dat er afgelopen tijd veel meer 5G-masten worden geplaatst. Is dat waar?
Door: Dominik Morawiak en Denise de Koning, Nieuwsredactie
Op 9 april plaatst het account GeLeHesjesNL dit bericht op Twitter:
“Het coronavirus is gevaarlijk. Blijf allemaal binnen en werk alleen wanneer het nodig is”. Opeens word er in deze crisis mega veel 5G masten gebouwd. De beelden blijven binnen stromen in onze DM. Een feit is dat dit gebeurt zonder overleg met de burgers. pic.twitter.com/gnB1GqEzGP
— Gele Hesjes NL (@GeLeHesjesNL) April 9, 2020
De tweet bestaat dus uit de volgende twee claims: tijdens de coronacrisis worden ineens meer 5G-zendmasten gebouwd én dit gebeurt zonder overleg met de burgers.
Om te beginnen is het belangrijk om te begrijpen wat de overgang naar 5G in Nederland precies inhoudt. De technische kant hiervan lijkt op het eerste gezicht lastig, maar komt eigenlijk op het volgende neer:
We gaan verder met het checken van de claims, te beginnen met de stelling dat er tijdens de coronacrisis ineens meer 5G-zendmasten worden geplaatst.
Meer antennes?
Yvonne Trenning, woordvoerder van het Antennebureau – het voorlichtingsbureau van de Rijksoverheid over antennes – zegt hierover het volgende: ,,Wij zien geen opmerkelijke stijging in het aantal nieuwe masten. Wat er wel gebeurt: drie providers, Vodafone, T-Mobile en KPN, zijn bezig met het gereedmaken van bestaande masten voor 5G.’’ Dit gereedmaken wordt gedaan door middel van het vervangen van bestaande 3G- en 4G-antennes of het plaatsen van extra antennes op de zendmast.
Dat gereedmaken is wat je nu vooral ziet. Dit is ook te zien op de foto’s die bijgevoegd zijn in de tweet. Als er wél een nieuwe zendmast geplaatst moet worden kost dit zo’n anderhalf tot twee jaar, volgens dit artikel van het AD. Nu staan er zo’n 18.000 mobiele antennes in Nederland. Geleidelijk komt daar de aankomende jaren ongeveer 10% bij.
Dat er nieuwe antennes geplaatst worden betekent niet dat we nu al 5G hebben. De frequenties moeten namelijk nog geveild worden. In juni zal de veiling plaatsvinden voor de 700 MHz-frequentie. Vanaf dan zullen de providers echt kunnen starten met 5G.
De drie eerder genoemde providers hebben een vergunning gekregen voor het testen op 700 MHz. Dit wordt landelijk gedaan op al bestaande antennes. Daarnaast mogen providers in een aantal plaatsen tests uitvoeren op de 3,5 GHz- en 26 GHz-frequentie.
Er wordt dus wel getest met 5G, maar worden we hiervan op de hoogte gesteld? Dat brengt ons bij de volgende claim: er wordt niet gecommuniceerd met de burgers dat de zendmasten geplaatst worden.
Geen communicatie
Deze claim kan eigenlijk bijna direct ontkracht worden. Via deze tabel kun je precies zien in welke plaats en postcode tests worden uitgevoerd met 5G. Daar plaatst Trenning wel een kanttekening bij. ,,Providers zijn niet wettelijk verplicht iedereen in de de buurt te informeren over de testen.’’ Je krijgt dus niet thuis een brief op je mat die meedeelt dat er bij jou in de wijk testen worden uitgevoerd.
In de tabel is niet te zien waar de landelijke testen met 700 MHz te zien zijn, omdat de providers zelf mogen kiezen waar deze tests gehouden worden. Maar dat betekent niet direct dat de locaties geheim zijn. Via dit antenneregister kun je precies zien welke antennes in jouw buurt staan en of er een kans is dat er op 5G getest wordt. Bij elke antenne krijg je details, waaronder de frequentie. Als je een frequentie ziet die binnen de 700 MHz-band valt, dan weet je dat daar 5G-testen plaats kunnen vinden.
Neem bijvoorbeeld deze antenne Amsterdam. Linksonder kun je precies zien welke frequentie de zendmast gebruikt. Hier staan geen 5G-frequenties tussen, wat betekent dat hier niet op 5G wordt getest.
Conclusie
De tweet van GeLeHesjesNL kun je beschouwen als niet waar. Er worden nu, tijdens de coronacrisis, niet meer zendmasten geplaatst dan al op de planning stond. Geleidelijk komt er van de 18.000 masten die nu in Nederland staan, zo’n 10% bij. Wel worden er op dit moment bestaande masten gereed gemaakt voor 5G door het toevoegen van extra antennes.
De communicatie naar burgers toe over het plaatsen van masten, antennes of het doen van testen gaat niet via persoonlijke brieven op de post, maar is wel online te vinden. In een speciale tabel is te zien op welke postcodes de tests uitgevoerd worden en via de antennekaart kun je zelf opzoeken of er een 5G-zendmast bij jou in de buurt staat.
Lees hier al onze publicaties over het coronavirus