Kattenavondklok niet nuttig voor bescherming vogelpopulatie

De Telegraaf schrijft dat stadsecoloog Diny Tubbing pleit voor een kattenavondklok, omdat huiskatten een probleem dreigen te vormen voor de Delftse vogelpopulatie. Alleen is er geen bewijs dat katten het probleem zijn van de dreiging of dat een avondklok het verhelpt.

Het nieuwsartikel verscheen op 21 april 2021 en al snel volgden diverse andere media met eenzelfde bericht. In het artikel van de Telegraaf wordt gewezen op het begonnen broedseizoen van vogels en dat katten ’s nachts jagen. Jonge vogels zien hen dan niet aankomen. Ter ondersteuning wordt genoemd dat er volgens de Vogelbescherming jaarlijks 18 miljoen vogels worden gedood door huiskatten en verwilderde katten.

18 miljoen dode vogels

“Het cijfer komt niet uit een onderzoek. Er zijn talloze geruchten, maar helemaal niemand weet het precies”, zegt Gerald Derksen, medewerker van het vogelinformatieteam van de Vogelbescherming. “We weten ongeveer hoeveel katten er in Nederland zijn, maar daarna is het heel veel speculeren over hoeveel vogels zij pakken.” Dit maakt het cijfer van 18 miljoen een grove schatting. Derksen vertelt waaruit dat aantal bestaat: “De kans dat een kat een gewone, gezonde huismus pakt, is niet zo groot. Ze pakken vooral jonge vogeltjes of zwakke of zieke vogels.”

Avondklok voor katten

Derksen legt uit hoe het zit in de vogelpopulatie: “Zangvogels produceren heel veel jongen, maar het grootste gedeelte gaat ook door andere oorzaken dood. Je zou niet kunnen zeggen dat het aantal merels toeneemt als er helemaal geen katten meer zijn.” De vogels zijn er op voorbereid dat er veel sneuvelen, daarom leggen ze juist veel eieren. “Katten pakken vogels, maar de invloed op de populaties in de bebouwde kom is er nauwelijks”, zegt Derksen. Daarom is een kattenavondklok volgens hem niet zo nuttig. Wel hebben katten buiten de bebouwde kom meer invloed op weidevogels. “Die nestjes liggen op het veld. In dat soort gebieden is het beter om maatwerk te leveren.” Daar kan een avondklok voor katten wel verlichting brengen.

Stadsecoloog Tubbing vertelt hoe het zit met haar voorstel voor een kattenavondklok: “Maandelijks schrijf ik vanuit mijn functie een blog. Dit keer schreef ik over het voorjaar, dat vogels dan broeden en dat katten en honden dan beter binnen kunnen blijven. Ik heb eigenlijk nooit het woord avondklok genoemd; dat maakte de media er zelf van.” Ze staat wel achter het idee om katten binnen te houden ’s avonds. “Het zijn jagers en met 18 miljoen vogels die dood gaan is het beter om de dieren binnen te houden.” Zij vermoed dat er veel media-aandacht is gekomen door het woord ‘avondklok’. “Dit heb ik niet altijd als heel prettig ervaren.”

Verantwoordelijkheid van het baasje

“Ik vind het goed dat er over gepubliceerd is en dat er daarmee meer aandacht besteed wordt aan de verantwoordelijkheid van de eigenaar van de kat. Veel mensen realiseren zich niet dat zij verantwoordelijk zijn voor de daden van hun kat”, zegt Derksen. “Wel denk ik dat een kattenavondklok een druppel op een gloeiende plaat is.” Tubbing denkt ook dat het goed is dat de eigenaren op hun verantwoordelijkheid wordt gewezen. “Wees bewust van de overlast die ze kunnen veroorzaken en wees bewust van het effect op andere dieren.”

Conclusie

Het is niet bewezen dat een avondklok voor katten werkt. Voor de vogelpopulaties in de bebouwde kom is het niet zo nuttig. In weidevogelgebieden kan het wel helpen om verliezen te voorkomen. Daarnaast is het cijfer van de 18 miljoen gedode vogels een grove schatting. Wel is het nuttig dat kattenbaasjes op hun verantwoordelijkheden worden gewezen.