Factcheck: ‘Een auto staat 95 procent van de tijd stil’

Milieudefensie sprak zich eind november in Trouw uit tegen de zelfrijdende auto. De organisatie vreest dat het aantal autoritten flink gaat toenemen, doordat autorijden goedkoper wordt en de reistijd ook voor ontspanning gebruikt kan worden. De milieubeweging pleit er daarom voor om auto’s vaker te delen. Een auto zou namelijk 95 procent van de tijd stil staan. Klopt dat wel?

Door Lars Mulitze

Om te weten hoe lang een auto gemiddeld stilstaat, moeten we kijken naar het aantal kilometers dat een auto per jaar aflegt. De meest recente cijfers van het CBS komen uit 2014. Alle personenauto’s in Nederland legden toen samen 103.699,1 miljoen kilometer af. In datzelfde jaar telde Nederland 7.932.290 personenauto’s. Als we het aantal afgelegde kilometers delen door het aantal auto’s, zien we dat een auto in 2014 gemiddeld 13.073,03 kilometer aflegt. Dat is 35,8 kilometer per dag.

Snelheid

Nu we weten hoeveel kilometer een auto gemiddeld aflegt, kunnen we berekenen hoelang een auto gemiddeld aan het rijden is. Daarvoor delen we het aantal kilometers van een auto per jaar (13.073,03) door de gemiddelde snelheid van een auto (36,6 km/h). Het resultaat: een auto is jaarlijks zo’n 357,2 uur per jaar aan het rijden.

Geparkeerd

Hartstikke leuk allemaal, maar nu weten we nog niet hoe lang een auto gemiddeld stil staat. Om dat te berekenen, trekken we het aantal uur dat een auto per jaar aan het rijden is (357,2) af van het aantal uren in een jaar (8760). We zien dan dat een auto gemiddeld 8402,8 uur stilstaat per jaar. Als we dit aantal delen door het totaal aantal uren in een jaar (weer die 8760) en dat vermenigvuldigen met honderd, komen we tot de conclusie dat een auto 95,92 procent van de tijd geparkeerd staat.

Meer niet dan wel

Om het zekere voor het onzekere te nemen proberen we de claim ook nog op een andere manier te controleren. Uit een enquête van de ANWB uit 2011 bleek dat Nederlanders gemiddeld acht uur per week in hun auto doorbrengen. Dat is handig om te weten, omdat we nu kunnen nagaan hoeveel procent van hun tijd Nederlanders in de auto zitten. Als we acht uur per week delen door het totaal aantal uur in een week (168) en dat vermenigvuldigen met honderd, zien we dat een Nederlander per week 4,76 procent van z’n tijd aan het rijden is. Oftewel: 95,24 procent van de tijd zit hij níét in de auto.

Op het eerste gezicht lijkt de bewering van Milieudefensie dus te kloppen. Zowel bij de eerste als de tweede berekening komen we uit op zo’n 95 procent.

Toch een kanttekening

Een kanttekening die we echter bij de eerste berekening moeten plaatsen, is dat we uitgaan van een gemiddelde snelheid van 36,6 kilometer per uur. De berekening van deze gemiddelde snelheid is gedaan door het NRC (gebaseerd op cijfers van het CBS) en komt alweer uit 1995. We gaan er gemakshalve even vanuit dat we de afgelopen jaren niet veel sneller of langzamer zijn gaan rijden.

Zowel bij de eerste als de tweede berekening zijn we ervan uitgegaan dat een auto maar door één persoon gebruikt wordt. In veel gevallen delen mensen echter één auto. Denk bijvoorbeeld aan een gezin waarbij meerdere personen gebruikmaken van hetzelfde voertuig. In werkelijkheid zal de tijd dat een auto aan het rijden is daardoor iets hoger uitvallen.

Bovendien baseren we ons voor de tweede berekening op een enquête van de ANWB. De ondervraagden hebben zelf moeten inschatten hoeveel uur ze per week in de auto zitten. Het zou kunnen dat mensen het aantal uren dat ze autorijden (onbedoeld) iets te hoog of te laag hebben ingeschat. Daar komt bij dat we niet weten hoeveel mensen de ANWB voor dit onderzoek heeft gesproken en hoe representatief die mensen zijn voor de Nederlands bevolking.

Conclusie

De bewering van Milieudefensie is dus lastig om exact na te gaan. Daar hebben we meer data voor nodig. Toch geven de twee berekeningen grofweg een goed idee van de tijd dat een auto stilstaat. De stilstand ligt ongeveer rond de 95 procent. We beoordelen de claim van Milieudefensie daarom als ‘waar’.