Factcheck: ‘Tweederde van alle bijstandsuitkeringen gaat naar allochtonen’

Factcheck: ‘Tweederde van alle bijstandsuitkeringen gaat naar allochtonen’

12 januari 2018 18 Door Redactie

‘Tweederde van alle bijstandsuitkeringen gaat naar allochtonen’, beweert PVV-leider Geert Wilders. Hij vindt dat kabinet-Rutte III Nederlanders discrimineert en buitenlanders voortrekt. Dat laatste is een claim die moeilijk te checken is. Het kan immers ook gaan om een gevoel van Wilders. Bovendien is zijn uitspraak nogal omvangrijk, zeker omdat Wilders direct met een aantal voorbeelden van ‘discriminatie’ kwam. Wel geeft dat de kans om één van die voorbeelden, over de uitkeringen, onder de loep te nemen.

Door Matthijs Keim

Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat afgelopen zomer het aantal mensen in de bijstand is toegenomen. In juni was het aantal bijstandsgerechtigden tot de AOW-leeftijd gestegen tot 472.000. Precies een jaar eerder zaten er 12.000 minder mensen in de bijstand.

Stijging

In die tijd is het aantal mensen met een bijstandsuitkering met een niet-westerse achtergrond ook gestegen. In één jaar tijd nam dat aantal toe van 16.000 tot ruim 239.000 mensen. Die grote stijging komt volgens het CBS voornamelijk doordat veel asielzoekers in die periode een verblijfsvergunning hebben gekregen. Vanaf dat moment hebben zij recht op bijstand. Het gaat hierbij voornamelijk om Syriërs en Eritreeërs.

Allochtonen versus autochtonen

Het was vijf jaar geleden ook al zo dat niet-westerse allochtonen vaker in de bijstand terechtkwamen dan autochtone Nederlanders. Toen zaten volgens gegevens van het CBS ruim 181.000 mensen met een niet-westerse achtergrond in de bijstand. Dat dit aantal sinds de vluchtelingencrisis flink is gegroeid, laten de cijfers van drie jaar later zien: in 2016 hadden ruim 222.500 niet-westerse allochtonen een bijstandsuitkering. Ook is het gat met de autochtone Nederlanders in de bijstand in die jaren toegenomen.

Twee derde

Als je het aantal mensen met een uitkering in procenten onder zou verdelen, kom je er inderdaad achter dat bijna tweederde van het totaal aantal uitkeringsgerechtigden een migratieachtergrond heeft. In de zomer van 2017 ging het volgens het CBS om 60,5 procent van de bijstandsgerechtigden, waarvan 50,9 procent een niet-westerse en 9,6 procent een westerse migratieachtergrond heeft. 39,5 procent van de mensen in de bijstand is autochtoon.

Toename

In de afgelopen jaren is het aantal allochtonen in de bijstand dus flink toegenomen, maar dit heeft te maken met de komst van vluchtelingen uit landen als Syrië en Eritrea. Het kan zomaar zijn dat in de nabije toekomst – wanneer een aantal vluchtelingen in Nederland werk hebben gevonden of terug naar hun land van herkomst zijn vertrokken – de verhoudingen er anders uit gaan zien. Bij de percentages gaat het bovendien om een momentopname, waardoor die ook hoger uitvallen.

Conclusie

Het uiteindelijke oordeel van deze check is dat de claim van Geert Wilders grotendeels waar is, omdat het berekende percentage niet precies op tweederde (66,6 procent versus 60,5 procent) van het totaal uitkomt. Ook gaat het bij de percentages om een momentopname, waardoor niet kan worden gesteld dat de percentages die afgelopen zomer werden gepubliceerd door het CBS ‘discriminatie’ van de overheid jegens ‘Nederlanders’ bewijzen. Wel is er een trend te zien in de afgelopen jaren, waarin duidelijk wordt dat het aantal allochtone Nederlanders met een bijstandsuitkering wel degelijk groeit.

Bovendien gaat het bij allochtonen, westers of niet-westers, altijd om Nederlanders. Zij zijn in het bezit van een Nederlands paspoort of een verblijfsvergunning, waardoor zij zich ook Nederlander mogen noemen. Het is dus waar dat Nederlanders met een migratieachtergrond veel gebruik maken van een bijstandsuitkering, maar het blijft moeilijk om te stellen dat ‘Nederlanders’ worden ‘gediscrimineerd’ omdat ‘anderen’ worden voorgetrokken.

Ervan uitgaand dat die ‘anderen’ de Nederlanders met een migratieachtergrond zijn, doet dat nog steeds niets af aan het feit dat het in dit geval óók om Nederlanders gaat. Om dat te bewijzen zijn zij immers in het bezit van de juiste papieren.