Factcheck: ‘Een uur per week video’s streamen kost op jaarbasis meer energie dan twee koelkasten’

Behalve GroenLinks draagt ook de Partij voor de Dieren het milieu een warm hart toe. Zo veel wordt althans duidelijk uit een tweet van de Noord-Hollandse afdeling van de politieke partij. Daarin stelt ze dat een jaar lang één uur per week video streamen op jaarbasis meer energie kost ‘dan twee koelkasten draaiende houden’. Klopt dit?

De uitspraak blijkt afkomstig uit het rapport The Cloud Begins With Coal van adviesbureau Digital Power Group. In de eerste voetnoot wordt de berekening uitgelegd. Een nieuwe koelkast verbruikt volgens auteur Mark Mills 350 kilowattuur per jaar, wat hij baseert op data van het Amerikaanse energieagentschap EPA. Het streamen van video’s (in HD-kwaliteit) becijfert hij op 700 kilowattuur per jaar. Daarbij gaat hij uit van de energie vereist voor het apparaat waarop je de video afspeelt, alsook het netwerk waarlangs de data worden gedownload.

Energieverbruik bij streaming

Het rapport maakt flink wat aannames. In de voetnoot legt Mills uit dat het stroomverbruik van een netwerk kan variëren van 2 tot maar liefst 19 kilowattuur per binnengehaalde gigabyte aan video. En dan heb je nog verschil in type apparaat: Apple of Android, Samsung of Huawei, smartphone of tablet, et cetera.

Een grondig Brits-Iers onderzoek uit 2012 laat nog meer afwegingen zien. Denk aan het bestandstype van de gestreamde video, de resolutie, de bit- en framerate en het soort audio. De onderzoekers van de universiteiten van Middlesex en Dublin testten acht scenario’s om te zien hoeveel stroom videostreams zouden consumeren. Bij het gebruik van een ander internetprotocol (zoals TCP of UDP) kan het energieverbruik wel 28 procent verschillen.

Het verschil tussen de internetprotocollen UDP en TCP.

Hoogste energieconsumptie

De wetenschappers gebruikten een videoclip van 80 seconden om het verbruik te meten, verdeeld over vijf kwaliteitsscenario’s. Om de factcheck niet onnodig ingewikkeld te maken, berekenen we alleen het laagste en hoogste energieverbruik uit het onderzoek. Als je dit omrekent naar één uur streaming per week voor een jaar, kom je uit op 0,23 kWh als laagste en 2,76 kWh als hoogste energieconsumptie (voor de formule: zie het kopje ‘YouTube’ verderop in deze check).

Een jaar later schreef wetenschapsjournalist Bryan Walsh ook over de verbruikskwestie. Het rapport van Mills gaat uit van 19 kWh per gigabyte video, terwijl het Centre for Energy-Efficient Communications (CEET) in het Australische Melbourne uitkomt op slechts 2 kWh per GB.

Bereken je het verbruik voor een heel jaar, dan kom je in het geval van internetprovider T-Mobile op een totaal van 4,6 kilowattuur, berekent Walsh. Al betreft dat alleen de consumptie van mobiele data; wifinetwerken en vaste aansluitingen zijn in deze berekening niet meegenomen.

Amerikanen

In de Verenigde Staten werd in 2011 voor 192 petajoule (omgerekend ruim 53 miljard kilowattuur) en 3,2 miljard uur aan video’s gestreamd, leerden drie onderzoekers van de University of California, Berkeley. Verdeeld over de Amerikaanse bevolking in dat jaar (311,7 miljoen), kom je uit op ruim 10 gestreamde uren video per Amerikaan per jaar. Tezamen verbruiken zij ruim 171 kWh per persoon per jaar. Maar aangezien het hier om de volledige energiekosten van videostreamen gaat, valt dit voor een gemiddeld huishouden zeer waarschijnlijk lager uit.

Netflix

Tot nu toe hebben we gekeken naar het energieverbruik bij de eindgebruiker. Het streamen van video staat tegenwoordig bijna synoniem voor het kijken naar Netflix. Deze video-on-demand-dienst stelde op haar blog dat de energie om films en series naar haar gebruikers te zenden, drie jaar geleden 0,0013 kWh per uur kostte. Met wereldwijd 10 miljard uur aan gestreamde video en 60 miljoen gebruikers, beland je op circa 0,22 kWh per gebruiker per jaar.

Beeld: Methodshop/Flickr/CC BY-SA 2.0

Afgelopen zomer berekende chief product officer Neil Hunt Netflix’ huidige elektriciteitsverbruik. Mits je indirect verbruik als clouddiensten van Amazon en Google en externe internetproviders meerekent, verbruikt Netflix jaarlijks 140.000 mWh, ofwel 140 miljoen kWh. De gemiddelde energieconsumptie per uur videostreaming (125 miljard uur in 2016) is dan 0,00112 kWh. Dat maal 52 weken is iets minder dan 0,06 kWh per gebruiker per jaar, wederom uitgaande van dat ene uur per week voor een periode van een jaar, zoals de Partij voor de Dieren stelde.

Gemiddeld huishouden

Netflix wijst voorts op de energiekosten voor een gemiddeld huishouden: per uur 5 watt voor een modem, 10 watt voor een router en 100 watt voor een televisie. Die 115 Wh vertaalt zich in 0,115 kWh. Om het jaarlijkse verbruik te meten, uitgaande van een uur videostreamen per week, kom je uit op nog geen 6 kWh per jaar. Maar ook deze calculatie is gebrekkig: onvermeld is welke kwaliteit de gemeten video heeft, en berekeningen voor andere apparaten ontbreken.

Beeld: Esther Vargas/Flickr/CC BY-SA 2.0

YouTube

Maar Netflix is niet de enige dienst die streaming aanbiedt. Een andere groter speler op die markt is YouTube. Een drietal wetenschappers van de technische universiteit van Helsinki rekende uit hoeveel energie een video afspelen op dat platform kost. Net zoals bij het Brits-Ierse onderzoek schrijven de onderzoekers meteen dat zelfs hun uitvoerige studie de nodige beperkingen kent: ze maken gebruik van een Nokia S60-telefoon, downloaden via twee verschillende internettechnologieën en wisselen het opslagmedium af. Al die elementen hebben invloed op het stroomverbruik.

Smartphones

De Finse onderzoekers keken naar hoeveel energie een smartphone gebruikte als deze video’s streamde via WCDMA (3G) en WLAN (wifi). Op 3G verbruikte de Nokia ruim 600.000 joules gedurende 4 minuten. Dat extrapoleren naar een uur gaat gepaard met ruime foutmarges (zaken als batterijtemperatuur en verbindingssterkte worden dan niet in acht genomen), maar voor de toegankelijkheid van deze factcheck doen we het toch.

Als we ons aan de bewering van de Partij voor de Dieren houden, kom je voor 3G en wifi met twee downloadopties uit op deze cijfers:

	Progressive download	Download-and-play
3G	128 kWh	87 kWh
Wifi	90 kWh	70 kWh

Bron: Energy Consumption of Mobile YouTube: Quantitative Measurement and Analysis (Helsinki University of Technology), Joules to kWh converter (Rapidtables.com). (De rekensom, met de in acht genomen foutmarges, gaat als volgt: de twee downloadtypes en twee verbindingstypes zijn getest voor één video van bijvoorbeeld 249 seconden. Daarbij wordt 613.826 joules verbruikt. De 249 seconden worden geëxtrapoleerd naar een uur, dus 3600/249. Vervolgens vermenigvuldig je dit met 52, om het te vertalen naar wekelijks een uur videostreamen per jaar.)

Foto: Richard Kelland/Flickr/CC BY-SA 2.0

Koelkasten

Ook het elektriciteitsverbruik van een koelkast kan enorm verschillen: de meest verkwistende modellen dragen energielabel D, de zuinigste krijgen het keurmerk A+++. Milieu Centraal becijferde dat het verschil in verbruik tussen een A+-koelkast en een A+++-label maar liefst 140 kWh op jaarbasis kan schelen. Zelfs in de zuinigste categorie kan het ene model 70 kWh meer verbruiken dan het andere, aldus de Consumentenbond.

Oude koelkasten

Koelkasten die 350 kWh aan stroom per jaar verbruiken, zul je in Nederland niet snel meer aantreffen, schrijft de Consumentenbond verder. Tien jaar geleden waren modellen met een verbruik van 330 kWh per jaar nog wel gemeengoed, wat in Amerika nog steeds het geval is, blijkens een artikel van The Washington Post. Maar net als bij streamen kan het energieverbruik ook per model zélf enorm verschillen. Een volle koelkast verbruikt bijvoorbeeld minder stroom dan een lege variant, aldus het Consumer Energy Center in Californië.

Conclusie

De stellige bewering van de Partij voor de Dieren in Noord-Holland is in de praktijk een stuk minder gefundeerd. De energie die video’s streamen kost, is afhankelijk van onder meer het gebruikte apparaat, het type internetverbinding, de kwaliteit van de video en de temperatuur van de batterij.

Ook voor een koelkast is het moeilijk concrete uitspraken te doen. De elektriciteitsconsumptie daarvan hangt samen met het bouwjaar (hoe nieuwer, hoe zuiniger), het merk (Bosch en Siemens zijn zuinig, Whirlpool niet, aldus een test van de Consumentenbond) en hoeveel producten er in het apparaat staan.

Desondanks lijkt de 700 kWh die de Digital Power Group (waar de PvdD zich vermoedelijk op baseert) aandraagt als jaarlijks stroomverbruik bij wekelijks één uur streamen, aan de hoge kant. Tel je de twee beste onderzoeken naar deze materie (verricht door een Amerikaanse en een Finse universiteit) bij elkaar op, dan nog kom je uit op maximaal 300 kWh op jaarbasis. Omdat één koelkast anno nu ongeveer 350 kWh verbruikt (laat staan twee), beoordelen we de claim als onwaar.