‘Vaccinaties zijn haram’

Zo’n 32 miljoen Indonesische kinderen krijgen voorlopig geen vaccin tegen mazelen en rode hond, meldt de NOS. De vaccinaties zouden volgens islamgeleerden niet halal zijn. NOS-correspondent Michel Maas zei voor het NOS Radio 1 Journaal dat er in Indonesië een gerucht rondgaat dat er varkensproducten in de vaccins zouden zitten. Maar wat klopt hier van? Is de BMR-vaccinatie tegen mazelen, rode hond en bof wel of niet halal?

“Heel veel moslims lieten daardoor hun kinderen al niet inenten. Nu de overheid een vaccinatiecampagne begint, hebben de islamgeleerden gezegd dat er nog steeds geen halal-verklaring is afgegeven voor de vaccins.”

(Varkens)gelatine

Naast verzwakte virusdeeltjes bestaat een vaccin ook uit andere, toegevoegde hulpstoffen. Zo ook gelatine, dat ook bekend staat als E-nummer E441. Dit middel wordt gemaakt uit de vleesresten van verschillende dieren, waaronder ook varkens. Gelatine zit in ijsjes, yoghurt, snoepjes, maar ook in veel medicijnen.

Halal of niet halal?

Een dierlijk product is halal als het geslachte dier is doodgemaakt volgens de Islamitische voorschriften. Zo moet het dier onder andere worden geslacht door een slager die moslim is. Ook mag de slachting niet plaatsvinden in een ruimte waarin andere dieren worden geslacht. Ook mag het product niet afkomstig zijn van een varken.

Strikt genomen is het BMR-vaccin niet halal omdat niet aantoonbaar is dat: a) de gelatine niet afkomstig is van varkens en b) de dieren op een halal-manier zijn geslacht.

Anderzijds berichtte de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in 2001 over een decreet van de Islamitische Organisatie voor Medische Wetenschappen, waarin staat dat het okay is voor moslims om producten met gelatine in te nemen. De stof is vaak in zulke mate gezuiverd dat het geen dierlijk DNA bevat.

Ondanks dat het decreet werd ondertekend door 112 moslimgeleerden uit nagenoeg alle islamitische landen, is er binnen de moslimgemeenschap nog steeds geen concensus over het gebruik van gelatine.

Mogelijke gevolgen van niet vaccineren

Het is nog onduidelijk of het aantal gevaccineerde kinderen in Indonesië zal dalen onder druk van de Islamitische gemeenschap. Maar wat als dat wel gebeurt?

Daarvoor kunnen we kijken naar de cijfers in Europa. In juli 2017 berichtten de Verenigde Naties (VN) over een mazelenuitbraak met meer dan 3.300 besmette gevallen. Hierbij vielen in Roemenië 31 doden en een in Portugal en Duitsland. De dodencijfers in Roemenie gaan gepaard met lage vaccinatiecijfers. Zo is de vaccinatiegraad onder de bevolking lager dan 90 procent; de norm om mazelen uit te bannen is minimaal 95 procent.

Waarom is daar geen vaccinatiegraad van 100 procent voor nodig? Dat legt Arjen Lubach uit in de onderstaande video.