Factcheck: ‘Veel baasjes zien liever hun partner overlijden dan hun hond’

Op 2 december 2017 pakte Metro uit met een dossier genaamd: ‘Veel baasjes zien liever partner dan hond sterven’. De krant trok deze conclusie naar aanleiding van een interview met wetenschapster Nienke Endenburg. Zij onderzoekt de band tussen mensen en dieren voor de Universiteit Utrecht. Hoeveel bewijs is er voor deze – ietwat crue – claim?

Door Ismay Kieskamp

Laten we eerst even de feiten op een rijtje zetten. In het artikel in Metro worden geen onderzoeken genoemd waarin de claim wordt bewezen. Wel stelt onderzoekster Endenburg in het interview: “Sommigen zien liever hun partner dan hun hond overlijden. Toen ik dit voor het eerst hoorde, dacht ik: oeps! Maar het blijkt geen uitzondering.” Endenburg noemt dus geen cijfers. De uitspraak ‘sommigen’ en ‘geen uitzondering’ geven geen uitsluitsel om hoeveel gevallen het gaat.

Wetenschappelijk onderzoek

Tijd om te kijken naar wetenschappelijk bewijs. Is er onderzoek gedaan naar baasjes die liever hun hond in leven houden dan hun liefdespartner? Endenburg heeft een boek geschreven over het onderwerp in 2005, genaamd: The Human-animal Relationship: Forever and a Day. Ze concludeert dat de rouw die mensen voelen voor huisdieren, even intens kan zijn als de rouw om een persoon. Een belangrijke bron die ze hierbij aanhaalt is een onderzoek van Geraldine Gage en Ralph Holcomb uit 1991. Hierin wordt gesteld dat ‘the death of a companion animal may be one of the most significant losses that people, adults and children alike, experience in their lives’. Endenburg benoemt dat er, naast dit onderzoek uit 1991, nog erg weinig onderzoek is gedaan naar rouw om huisdieren.

Emotionele effecten

We kunnen veilig concluderen dat het verliezen van een huisdier grote emotionele effecten heeft op een baasje. Maar dat veel baasjes liever hun hond verliezen dan hun partner, is zeker niet uit haar onderzoek op te maken, noch uit dat van Gage en Holcomb. Bij verdere research naar het onderwerp, blijkt Endenburg al eerder dit jaar een interview te hebben gegeven over het rouwproces rondom huisdieren. In Het Parool van april dit jaar verscheen het stuk ‘Rouwen om je huisdier: ‘De kat was de kern van mijn leven’.’ Ook hier komt de hond versus partner-vergelijking aan bod. Maar in dit artikel spreekt ze zich nog conservatiever uit. ‘Ik heb eens een mevrouw in mijn praktijk gehad die zei: ik had liever dat mijn partner was overleden dan mijn hond.’

Conclusie

Aangezien Endenburg zelf nergens de term ‘veel’ gebruikt, en er bovendien geen wetenschappelijk bewijs te vinden is voor deze claim, lijkt de titel boven het stuk in de Metro de conclusie een wel erg enthousiaste redacteur. Is het bedoeld als clickbaitkop? Grote kans van wel. Iedere hondenliefhebber klikt immers op zo’n sappig hapje leesvoer. Helaas verdraait de auteur hiermee wel de feiten. Als het om een interview gaat met een wetenschapster, zouden lezers er vanuit moeten kunnen gaan dat de titel ook zorgvuldig gekozen is. De claim dat een hond vaak geliefder is dan vrouw of man, is ongefundeerd.