Nuance over Duitse vaccinatieplicht

Op sociale media gaan berichten rond dat er in Duitsland een vaccinatieplicht is aangekondigd per oktober. Het blijkt dat het wat genuanceerder ligt.

Afgelopen week zijn er op Twitter en Facebook veel berichten geplaatst over het doorvoeren van een prikplicht in Duitsland per oktober 2022. Daarbij schrijft Hart van Nederland ook in een artikel dat Duitsland een vaccinatieplicht wil. Dit is een stellige opmerking om te gebruiken.

In Duitsland wordt er nu al een vaccinatieplicht aangekondigd vanaf oktober. We moeten ons schrap zetten voor wat er nog gaat komen.

— Raisa Blommestijn (@rblommestijn) February 17, 2022

Dit bericht heeft ruim 1300 retweets. Ook op Facebook wordt dit bericht meermaals gedeeld. Zowel de berichtgeving op sociale media als het artikel van Hart van Nederland vermeldt geen bron. Navraag bij de sociale media-gebruikers en de schrijfster van het artikel levert ook niets op. 

Bondskanselier Merkel en Scholz

Meerdere mediabedrijven schrijven in december 2021 al over de Duitse regering die voor de invoering is van een vaccinatieplicht per 1 februari. Zo wordt er in het artikel van NOS gezegd dat dit de uitkomst is van een overleg tussen zestien deelstaten, de vertrekkende bondkanselier Angela Merkel en haar opvolger Olaf Scholz. Het Duitse parlement moet het voorstel nog wel goedkeuren, zei Scholz.

“We hebben de ethische commissie gevraagd om een aanbeveling op te stellen. De verplichte vaccinatie zou, als het goedgekeurd wordt, ingaan in februari 2021”, aldus Merkel tijdens een Duitse persconferentie op 2 december 2021. Desalniettemin was dit slechts een voorstel vanuit de bondskanselier en haar opvolger. Duitse en Nederlandse media lieten destijds in het midden wat er precies werd verstaan onder deze vaccinatieplicht. 

Politieke inspraak

Het parlement hield 26 januari een oriënterend debat over het gevoelige onderwerp. De bondskanselier (Olaf) heeft eerder aangegeven zo’n vaccinatieplicht in februari of maart te willen, maar dat lijkt onhaalbaar. Dat komt onder meer doordat de politiek zich nog over de kwestie moet uitspreken.

Dit benadrukt Tagesschau, een Duitse nieuwszender, in een artikel over het oriëntatiedebat. Politicoloog Julia Reuschenbach legt uit dat de beslissing die eruit komt ook door de politiek aanvaard moet worden. Dit kan betekenen dat er geen algemene vaccinatieplicht komt.

Verschillende voorstellen

Pas na het debat in de Bondsdag, het parlement van  Duitsland, werd veel duidelijk. Tagesschau zet alle standpunten op een rij in een recent geschreven artikel. Hoewel de Bondsdag pas in maart met de beraadslaging begint, kristalliseren de verschillende standpunten geleidelijk uit. Kamerleden werken partijoverstijgende voorstellen uit.

Je hebt de volgende voorstellen:

• Algemeen verplichte vaccinatie vanaf 18 jaar.

• Eerst verplicht advies, daarna verplichte vaccinatie vanaf 50 jaar.

• Verplichte vaccinatie in drie fasen: Eerst iedereen ouder dan 60 jaar, daarna 50-plussers en tot slot medewerkers van vitale infrastructuur, evenals medewerkers van scholen, kinderdagverblijven en politie.

• Ja tegen vaccinatie, nee tegen verplichting.

• Nee tegen (verplichte) vaccinatie.

Uit de standpunten blijkt dat slechts het eerstgenoemde voorstel spreekt van algemene vaccinatieplicht vanaf 18 jaar.

Onenigheid tussen partijen

Zoals ook te zien is in de tweet van Blommestijn wordt er gezegd dat de vaccinatieplicht is aangekondigd vanaf oktober. Waar die veronderstelling vandaan komt blijft tot dusver een vraagstuk. Volgens een artikel van ZDF zou het wetsontwerp voor verplichte vaccinatie vanaf 18 jaar in Duitsland per 1 oktober de coronavaccinatie verplicht moeten zijn – anders zou er een boete moeten komen. Deze regels gaan alleen in als het wetsontwerp daadwerkelijk wordt doorgevoerd.

Dit wetsontwerp is afkomstig van de coalitie bestaande uit die Duitse politieke partijen: DFP, Grüne en SPD. In tegenstelling tot de groep van coalitiepartijen willen CDU en CSU in de Bondsdag de vaccinatiekloof niet met een verplichting dichten. “We weten veel te weinig over de situatie in het najaar om een definitief besluit te nemen voor of tegen verplichte vaccinatie”, aldus CDU-parlementslid Thomas Heilmann.

Conclusie

Meerdere bronnen bevestigen de plannen die er liggen om een vaccinatieplicht per 1 oktober mogelijk te maken. Desondanks wordt nergens aangekondigd dat dit al vast staat. Dat heeft te maken met het feit dat het wetsvoorstel nog moet worden aangenomen door de politiek. Daarbij wordt in slechts één van de vijf voorstellen een algemene vaccinatieplicht genoemd. Het is dus nog lang niet zeker wat de definitieve uitkomst zal worden.