Kost het maken van één kilo rundvlees 15.000 liter water?
Kamerlid Laura Bromet tweet dat er 15.000 liter water nodig is voor één kilo rundvlees. De bewering duikt vaker op, waaronder bij het Voedingscentrum. Het cijfer komt uit een Nederlands onderzoek uit 2010 en klopt in principe, maar ruim negentig procent is regenwater.
Op 11 april deelt Bromet, Kamerlid voor GroenLinks, het volgende op Twitter:
Bromet refereert naar een uitzending van NPO-programma Waterman. Marthijn Junggeburth, manager duurzaamheid bij bierbrouwerij Swinkels, noemt het cijfer als verweer op een vraag over het hoge waterverbruik van de brouwerij.
De bron
De uitspraak duikt vaker op in dit soort discussies. Ook het Voedingscentrum hanteert dit cijfer. Het komt voort uit dit onderzoek van de Universiteit van Twente uit 2010, gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift Ecosystems. Het is het enige onderzoek dat op wereldwijde schaal kijkt naar waterverbruik in de landbouw. Het richt zich op de zogenoemde watervoetafdruk van verschillende dierlijke producten op wereldwijde schaal. Onder de watervoetafdruk wordt al het water verstaan dat nodig is voor de productie, dus ook het water dat nodig is voor het produceren van het veevoer.
De gemiddelde watervoetafdruk van een kilo rundvlees komt volgens dit onderzoek uit op 15.415 liter. Het staat daarmee ver boven de nummer twee (schapen- en geitenvlees met 8,7 duizend liter). Wereldwijd zou eenderde van het waterverbruik voor dierlijke producten worden gebruikt voor de productie van rundvlees. Nederland is volgens het onderzoek relatief zuinig: bij ons is het verbruik ‘slechts’ 6.513 liter.
Betrouwbaarheid
Het onderzoek is wel vrij gedateerd, want het kijkt naar de periode 1996–2005. In die tijd kan er best wel wat veranderd (lees: bespaard) zijn in het waterverbruik van de bio-industrie. Maar het onderzoek wordt nog steeds gebruikt, onder andere door Water Footprint Network. Mogelijk vanwege gebrek aan nieuwer onderzoek. Vergelijkbaar, ouder onderzoek geeft vergelijkbare resultaten wat betreft het rundvlees.
Regenwater
Het waterverbruik van grazend vee is volgens het onderzoek een stuk hoger dan dat van industrieel vee: 21,8 duizend liter tegenover 10,2 duizend liter water. Dat komt omdat regenwater de belangrijkste leverancier is: 93,5% van het gebruikte water bestaat uit regenwater dat nodig is om het voer te laten groeien. Bij grazend vee loopt dat zelfs op tot 96,8%. Er komt dus maar relatief weinig leidingwater aan te pas. Wat in het kader van de watervoetafdruk wel meetelt, is dat de producten die worden gemaakt vaak worden geëxporteerd. Daardoor kan dit hoge waterverbruik alsnog een grote impact hebben op het milieu.
Conclusie
Volgens het onderzoek van de Universiteit van Twente kost het maken één kilo rundvlees 15.415 liter water. Iets meer dan de geclaimde 15.000. Maar dit is wel meteen de categorie die er met kop en schouders bovenuit steekt ten opzichte van andere landbouwproducten. In de berekening is al het water meegerekend dat in de keten voorkomt, waaronder de productie van het veevoer. Daarom bestaat het berekende getal voor ongeveer 95% uit regenwater. Dit betekent niet dat er geen milieu-effect is (ook vanwege het exporteren van de producten), maar het is belangrijk om te weten dat maar een klein percentage uit de leiding komt of wordt opgepompt uit de grond.