Wat doet het Klimaatakkoord met het aantal banen?
In het klimaatdebat dat vorig jaar in de Tweede Kamer plaatsvond, suggereerde CDA-fractievoorzitter Pieter Heerma dat het Klimaatakkoord kan leiden tot minder banen. Tijd om de balans op te maken. Wat betekent de energietransitie voor de werkgelegenheid in Nederland?
Weinig tijd? Check de samenvatting:
Tijdens het klimaatdebat op 3 juli 2019 wordt er in de Tweede Kamer gesproken over de plannen van het nieuwe Klimaatakkoord (Akkoord van Parijs). Volgens het plan moet Nederland veel actie ondernemen om aan de nieuwe duurzame eisen te voldoen. Pieter Heerma, fractievoorzitter van het CDA, spreekt tijdens het debat zijn zorgen uit over de werkgelegenheid. ‘Ik vraag het kabinet met klem om […] scherp te monitoren dat bedrijven niet onnodig gedwongen worden om naar het buitenland te vertrekken. [..] Ik voel vanuit rentmeesterschap zowel de verantwoordelijkheid voor een schone toekomst als voor het in Nederland houden van banen.’
Ook in een motie die hij later in het debat indient staat dat ‘er zorgen zijn over het verlies van bedrijven en banen in Nederland.’ Minister Wiebes erkent de zorgen van Heerma tijdens het debat en zegt dat het onderwerp ‘permanente aandacht’ krijgt. Klopt het dat de energietransitie voor minder banen kan zorgen in Nederland?
Het klimaatakkoord
Het klimaatakkoord zelf wordt een paar dagen voor het debat, op 28 juni, officieel gepresenteerd door het kabinet. In het akkoord staan zo’n zeshonderd afspraken om de uitstoot van broeikasgassen in Nederland te reduceren. Eén voorbeeld van deze doelen is dat in 2030 zeventig procent van alle energie uit hernieuwbare bronnen moet komen. Ook wil het kabinet dat er in 2050 zeven miljoen woningen en één miljoen gebouwen van het aardgas af zijn. Er moet nog veel gebeuren om deze doelen te behalen. Betekent dit niet juist dat er daardoor meer banen beschikbaar komen in Nederland?
Kosten energietransitie
Om erachter te komen wat voor effect de energietransitie heeft op het aantal banen, is het belangrijk om de kosten op een rijtje te zetten. Want hoeveel gaat de verduurzaming de overheid kosten? Het Planbureau voor Leefomgeving (PBL) heeft onderzocht wat er in de periode van 2018-2030 geïnvesteerd zal moeten worden om de klimaatafspraken te behalen. In hun onderzoek ‘Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord’ (VHKA) worden de mogelijke financiële effecten van het klimaatakkoord geanalyseerd. Hieruit blijkt dat de totale investering in de energietransitie kan neerkomen op een bedrag van 93,5 miljard euro. Deze kosten komen vanuit verschillende sectoren als mobiliteit en industrie. Naast deze investeringen, kost ook de bediening en het onderhoud van de sectoren geld. Dit zal in 2030 zo’n 1,75 miljoen euro kosten.
Werkgelegenheidseffecten
Om de doelen van het nieuwe klimaatakkoord te bereiken, moet er dus behoorlijk wat tijd en geld worden geïnvesteerd. Wat betekenen deze veranderingen voor het aantal voltijdbanen in Nederland? Het Energieonderzoek Centrum Nederland onderzocht dit in het TNO-rapport: ‘Verkenning werkgelegenheidseffecten van klimaatregelen’. De onderzoeksresultaten zijn echter een geschatte indicatie. Het daadwerkelijke aantal kan volgens de onderzoekers van het rapport afwijken met zo’n 30 procent. Uit het onderzoek blijkt dat de investeringen in voor de verduurzaming in Nederland zullen zorgen voor een grote groei in de werkgelegenheid. Diensten als ontwikkeling, bouw, installatie, levering en materiaal leveren meer werk op. Daartegenover staat de fossiele brandstoffensector. In 2030 wordt er een afname van 30 procent in het kolenvermogen verwacht. In deze sector zullen juist banen verdwijnen.
Op korte termijn zullen de effecten op de werkgelegenheid in Nederland positief zijn. Volgens het TNO-rapport het zorgt voor zo’n 39.000 tot 72.000 voltijdbanen. Als de energietransitie voltooid is, worden er op de lange termijn positieve noch negatieve werkgelegenheidseffecten verwacht. Het aantal banen zal op dat punt dus gelijk blijven.
Conclusie
De verduurzaming als gevolg van het klimaatakkoord in de periode van 2018 tot 2030, gaat Nederland veel tijd en geld kosten. Deze extra investeringen zorgen op korte termijn voor een grote werkgelegenheidsgroei van 39.000 tot 72.000 extra banen. Op lange termijn zijn de effecten volgens het TNO verwaarloosbaar. De zorgen van Pieter Heerma lijken dus ongegrond.
Lees hier al onze checks in de categorie Planeet